Toruń i jego zabytki
Ratusz Staromiejski
Rynek Staromiejski od początku istnienia Torunia był jego
centrum. Tu skupiało się życie handlowe, gospodarcze, administracyjne i
reprezentacyjne miasta. Zanim powstała budowla, która w swoim wnętrzu połączyłaby
wszystkie te funkcje powstawały kolejno niewielkie, wolnostojące budynki
ustawione w czworobok. Po połowie XIII wieku zbudowano piętrowe sukiennice
stanowiące centrum targowe, a także miejsce urzędowania Rady Miejskiej. Toruński
ratusz jest jedyną budowlą tego typu w Polsce, która łączy w jednym gmachu
funkcje administracyjne i handlowe! Czas budowy zbiegł się z okresem największego
rozkwitu miasta. Kultura i gospodarka średniowiecznego Torunia stoją na najwyższym
poziomie. Piękny budynek ratusza jest tego najlepszym wyrazem. Skala założenia
jest monumentalna, jak na owe czasy. Ratusz usytuowano bliżej wschodniej
granicy rynku, równolegle do niej, wzdłuż przelotowej arterii północ - południe.
Pomnik Mikołaja Kopernika
Pomnik wielkiego astronoma Mikołaja Kopernika znajduje się jest w południowo-wschodnim narożniku Rynku Staromiejskiego. Jest on dziełem berlińskiego artysty rzeźbiarza Fryderyka Chrystiana Tiecka, który odlał go w brązie. Pomnik Kopernika odsłonięty został dnia 25 października 1853 roku, co było dla miasta wielkim wydarzeniem, ponieważ Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu i jest jego chlubą. Pomnik przedstawia Mikołaja Kopernika odzianego w profesorską togę, który w lewej ręce trzyma astrolabium, sugerujące profesję wielkiego Toruńczyka, natomiast uniesionym palcem prawej ręki wskazuje na niebo, któremu poświęcił swoje życie i które przyniosło mu sławę. Figura z biegiem lat pokryła się patyną, która nadała jej charakterystycznego zielonego koloru. Rzeźba ustawiona jest na wysokim sześciennym cokole, który w dolnej części połączony jest z kamiennymi ławami. Na cokole znajduje się łaciński napis: "Nicolaus Copernicus Thorunensis. Terrae motor, Solis Caelique stator". W polskim tłumaczeniu znaczy to: "Mikołaj Kopernik Toruńczyk. Ruszył Ziemię, wstrzymał Słońce i Niebo". Autorem tekstu jest profesor toruńskiego gimnazjum Rudolf Brohm.
Dwór Artusa
Dwór Artusa znajduje się w południowej pierzei Rynku Staromiejskiego pod numerem 6. Wcześniej stały tu aż trzy inne budynki, mianowicie: z lewej strony znajdowała się niewielka kamienica służąca za mieszkanie sekretarzowi Rady Miejskiej, zwana Kancelarią, po środku stał pierwszy gmach Dworu Artusa, zaś po prawej istniała kamieniczka, pełniąca w XIX wieku rolę faktorii solnej. Dwór Artusa był jednym z najokazalszych obiektów miasta. Znajdowała się w nim siedziba Bractwa Świętego Jerzego, którego członkami byli zamożni patrycjusze.
Dom Mikołaja Kopernika
Siedzibą Domu i Muzeum Mikołaja Kopernika są dwie gotyckie kamienice przy ulicy Kopernika 15/17. Wielki astronom przyszedł na świat w domu pod numerem 15. We wnękach obramionych profilowanymi cegłami, namalowano na tynku kompozycje, przypominające zaczerpnięte z architektury kombinacje laskowań okiennych, wykonane czernią, bielą i czerwienią. Wszystkie ceglane elementy kamienicy pokryła czerwona farba, zaś portal otrzymał barwę czarną.
Krzywa Wieża
Zbudowana na przełomie XIII i XIV wieku Krzywa Wieża w Toruniu to nieodłączny element Starego Miasta. Zbudowano ją w średniowieczu, jako jeden z punktów obronnych miasta i włączono w ciąg murów osłaniających Stare Miasto od strony Wisły. Nazwa, którą wieża nosi po dziś dzień narzuciła się jej sama. Krzywa Wieża przechylona jest bowiem w stronę północną, a jej odchylenie od pionu wynosi około 140 centymetrów. Budynek pochylił się tuż po zakończeniu budowy w XIV wieku, tak więc wieża od początku swego istnienia jest "krzywa", a przyczyny tego faktu do dziś nie udało się wyjaśnić. Naukowcy mówią, że spod budowli usunął się grunt, gdyż zbudowano ją na gliniastym podłożu. Inną przyczynę podsuwa legenda o powstaniu Krzywej Wieży.
Fontanna Flisaka
W południowo-zachodnim narożniku Rynku Staromiejskiego znajduje się urokliwa fontanna zwana Fontanną Flisaka. Składa się na nią studzienka, w której centrum na niewysokim cokole znajduje się figurka autorstwa urodzonego w Toruniu rzeźbiarza Georga Wolfa. Ośmioboczna studzienka umieszczona jest na dwóch stopniach. Jej wdzięcznym dopełnieniem jest brązowa figurka przedstawiająca młodego flisaka grającego na skrzypcach. Młodzieniec ubrany jest we flisaczy strój, na głowie ma kapelusz z rondem. Ukazany jest w czasie gry na skrzypcach, przez lewe ramię ma przerzucony krótki płaszcz. Twarz chłopca wyraża głębokie natchnienie i upojenie muzyką płynącą ze skrzypiec. Słuchaczami koncertu zgodnie z legendą, której ilustracją jest fontanna są żabki. Niewielkie figurki z mosiądzu przedstawiające żabki zdobią naroża studzienki. Z pyszczka każdej z żabek tryska strumień wody.
Katedra Św. Janów
Kościół pod podwójnym wezwaniem św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty był główną świątynią Torunia. Historia świątyni jest burzliwa o obfituje w wydarzenia. Budowa trwała bardzo długo, a jej efektem był kościół tak wspaniały, że od razu Torunianie uznali go za najpiękniejszą świątynię swego miasta. Katedry nie omijały także przykre historie. Nawiedzają go pożary, dotykają go bunty religijne oraz długoletnie spory Protestantów i Katolików o przejęcie świątyni. Kościół Św. Janów odgrywał istotną rolę w życiu Torunian. To właśnie tu odbywały się wszystkie uroczystości miejskie, tu odprawiano uroczyste nabożeństwa z udziałem odwiedzających chętnie Toruń królów polskich, a do 1518 roku miały w tej świątyni miejsce wybory do władz miejskich.
Kościół Wniebowzięcia NMP
Kościół p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny mieści się przy ulicy Marii Panny i Piekary. Jest jednym z najpiękniejszych i najsmuklejszych świątyń gotyckich w Polsce. Pierwotnie należał do Zakonu Franciszkanów a do budynku świątyni przylegał od strony północnej klasztor. Franciszkanie nadali świątyni kształt hali o wysokości 27 m. W latach 1557-1724 kościół znajdował się w rękach Protestantów, następnie, do 1821 roku liturgię sprawowali w nim Bernardyni. Dziś jest to kościół parafialny.
Kościół Ducha Świętego
Kościół znany dziś jako należący do Zakonu Jezuitów kościół p.w. Ducha Świętego, był pierwotnie świątynią protestancką. Budowę jego rozpoczęto w 1724 roku, gdy podczas Tumultu Toruńskiego Protestanci utracili kościół p.w. Wniebowzięcia NMP. Kamień węgielny pod budowę nowego kościoła, który będzie nosił wezwanie św. Krzyża położono w 1743 roku. Budynek zaprojektował architekt z Drezna Andrzej Adam Beahr. Świątynia miała stanąć na miejscu stojących tu wcześniej trzech kamienic, które spłonęły.
Kościół Św. Jakuba
Zbudowana w latach 1309-1424 gotycka świątynia służyła parafii Nowego Miasta i zarazem była kościołem zamkowym. Przed kościołem murowanym w tym narożniku Rynku Nowomiejskiego stał kościółek drewniany służący tylko zamkowi krzyżackiemu. W roku 1309 z inicjatywy zakonu kamień węgielny pod budowę nowej świątyni położył biskup Chełmiński Herman. Formalną opiekę nad kościołem sprawował zakon lecz w 1345 roku przekazał ją cystersom. Kolejno opiekę nad świątynią wypełniały benedyktynki (od 1425 roku), które w 1456 roku przekazały ją radzie miejskiej. Od 1557 do 1667 roku kościół służył protestantom a potem zakonowi benedyktynów. Po kasacie zakonu w 1832 roku kościół pod wezwaniem św. Jakuba Apostoła pełnił funkcję fary nowomiejskiej.
Ruiny Zamku Krzyżackiego
Zamek Krzyżacki stał na wzniesieniu nad Wisłą, w bezpośrednim sąsiedztwie murów staromiejskich. Usytuowanie takie zapewniało załodze całkowitą kontrolę nad przeprawą i żeglugą na Wiśle oraz oczywiście nad miastem. Wzajemne usytuowanie miasta i zamku w stosunku do biegu rzeki nie było zapewne rzeczą przypadku. Położenie jego powyżej miasta pozwalało na lepszą jego obronę przed nieprzyjacielem zagrażającym od strony rzeki. Źródła nie przekazały nam daty budowy zamku toruńskiego. Nie ulega jednak wątpliwości, że Zakon obrał to miejsce przed 1233 r. i od razu przystąpił do wznoszenia umocnień. W przywileju chełmińskim jest mowa o istniejącej już warowni krzyżackiej na terenie miasta.
tekst pochodzi ze strony: www.tii.pl
Copyright © 2005 by Pinio SKLEP Z PAMIĄTKAMI
Wszystkie prawa zastrzeżone.